Waarom heet een goudvis eigenlijk goudvis? Het lijkt vanzelfsprekend, maar wie goed kijkt, ziet al snel: niet alle goudvissen zijn goudkleurig. Er zijn witte, zwarte, oranje en zelfs blauwe goudvissen. Toch noemen we ze allemaal nog steeds goudvis. Dat heeft alles te maken met hun geschiedenis — en hoe kleurselectie door de eeuwen heen een rol speelde in hun naamgeving.

De eerste kleur was écht goud

De eerste goudvissen die selectief gekweekt werden, hadden een kleur die het beste te omschrijven valt als goudgeel of brons. Deze kleur week af van de grauwe, zilverachtige schubben van hun voorouder: de wilde giebel (Carassius gibelio). Die opvallende kleur was niet alleen mooi, maar ook zeldzaam. En precies dát maakte de vis zo bijzonder in de ogen van de eerste kwekers.

In Chinese keizerlijke tuinen en tempelvijvers werden deze goudkleurige vissen gekoesterd en beschermd. Ze werden gezien als gelukssymbool en zeldzaamheid in één.

Selectieve kweek veranderde alles

Naarmate kwekers verder gingen met selecteren op uiterlijk, ontstonden nieuwe kleuren: van dieporanje tot felrood, van wit tot bijna zwart. Door telkens de meest opvallende vissen met elkaar te kruisen, werd het kleurenpalet steeds breder. Dit proces heet selectieve kweek.

Wat begon met goudkleurige exemplaren groeide uit tot een bont gezelschap van kleurvariaties. Toch bleef de oorspronkelijke naam bestaan. Waarom? Omdat die eerste kleur alles vertegenwoordigde wat de goudvis zo bijzonder maakte: zeldzaamheid, schoonheid en verwondering.

Goudvis is een erenaam geworden

De naam “goudvis” is inmiddels méér dan een beschrijving van de kleur. Het is een begrip geworden. Net zoals een ijsbeer soms groen lijkt door algengroei, of een blauwe vinvis grijs oogt in bepaald licht — blijft de naam bestaan vanwege de oorsprong.

Goudvis is dus geen kleurbenaming meer, maar een soortnaam. Een naam die herinnert aan de eerste unieke exemplaren, en een subtiele buiging is naar hun geschiedenis.

Hoe zit het met de andere kleuren?

Vandaag de dag kennen we goudvissen in alle denkbare tinten:

• Oranje
• Rood
• Wit
• Zwart
• Gevlekt (calico)
• Chocoladebruin
• Blauwgrijs

Sommige varianten lijken nauwelijks meer op hun voorouders, behalve in bouw en gedrag. Toch vallen ze allemaal onder de noemer ‘goudvis’, zolang ze behoren tot dezelfde soort: Carassius auratus.

Wat deze naam ons leert

De naam “goudvis” is een mooi voorbeeld van hoe taal, cultuur en biologie samenkomen. Een naam die ooit puur descriptief was, is nu geëvolueerd tot een eretitel. Of jouw vis nu feloranje is of elegant wit: hij draagt een naam met geschiedenis.

En net als bij mensen, zegt een naam soms meer over waar je vandaan komt dan over hoe je eruitziet.

Waarom dit belangrijk is voor jou als verzorger

Als je weet waar een naam vandaan komt, kijk je anders naar je dier. Je gaat beseffen dat er een verhaal achter zit — een traditie van bewondering, selectie en respect. En misschien helpt dat je om nóg zorgvuldiger te zijn in hoe je met je vis omgaat.

De naam “goudvis” is dus meer dan een woord. Het is een eerbetoon aan generaties kwekers én aan het dier zelf.